Het levenseinde is een thema waar we liever niet te veel bij stilstaan, laat staan over praten. Toch is het belangrijk om vroegtijdig met elkaar in gesprek te gaan over wensen en behoeften in de laatste levensfase, zodat daar de zorg zoveel mogelijk bij aan kan sluiten. In het project Proactieve zorgplanning in de keten werken organisaties samen aan het creëren van meer aandacht voor het vroegtijdig herkennen van de palliatieve fase en het belang van proactieve zorgplanning. Projectleider Lara Dijkstra vertelt hier meer over in deze blog. 

Lara: “Als je kijkt naar het begin van het leven, dan is daar in onze maatschappij veel aandacht voor. Denk aan de zwangerschap, de geboorte en de ontwikkelingen gedurende de eerste levensjaren. Aandacht voor het levenseinde is er veel minder, terwijl dit net zo goed een belangrijke fase van het leven is. Het leren kennen van wensen en behoeften is cruciaal om iemand goed te kunnen begeleiden tijdens de laatste levensfase. Met het project Proactieve zorgplanning in de keten stimuleren we zorgprofessionals om vroegtijdig het gesprek aan te gaan met cliënten en naasten over wensen. Het gaat hierbij om zowel levenswensen als behandelwensen en -grenzen voor kwetsbare ouderen en mensen die ongeneeslijk ziek zijn omdat ze een levensbedreigende aandoening hebben. Dat kan een fysieke aandoening zijn, maar bijvoorbeeld ook een vorm van dementie, waarbij het cognitieve deel soms snel achteruitgaat. Reden te meer dus om vroegtijdig in gesprek te gaan.”

Bewuste en realistische keuzes maken

“Proactieve zorgplanning, ook wel advance care planning (ACP) genaamd, is een continu proces waarbij de zorgverlener door middel van gesprekken achterhaalt wat iemand belangrijk vindt. Het gaat hierbij om behandelwensen- en grenzen, zoals reanimeren, IC-opnames en beademing en levenswensen zoals: wat vindt iemand fijn, hoe kan iemand (blijven) meedoen, wat wil iemand nog. Door deze gesprekken kan de cliënt samen met de omgeving bewuste en realistische keuzes maken voor passende zorg en ondersteuning. Binnen het project hebben we allerlei materialen ontwikkeld die helpen om het gesprek aan te gaan. Er zijn vaak meerdere gesprekken nodig, bijvoorbeeld wanneer de gezondheid of situatie van iemand verandert. Het maakt daarbij niet uit of iemand nog thuis woont of in een hospice of zorginstelling verblijft: praten over morgen kan overal.” 

“We zijn het project juni vorig jaar gestart in de eerstelijnszorg en sinds juni dit jaar wordt ook de VVT sector betrokken. Uit een recente evaluatie met deelnemende organisaties blijkt dat er grote verschillen in aanpak zijn binnen de intramurale en extramurale zorg. Daar willen we komende tijd mee aan de slag gaan. Ook zoeken we actief de samenwerking met andere regio’s op, zoals met West-Brabant en Zuid-Limburg. Het thema krijgt ook landelijk steeds meer aandacht. Dat is mooi en ook nodig, zeker gezien de vergrijzing en vele maatschappelijke uitdagingen waar we samen voor staan. Daarnaast zien we een kans om de hele keten mee te nemen in deze beweging, zodat proactieve zorgplanning door alle betrokken zorgverleners die om de cliënt heen staan, kan worden toegepast.” 

Meer weten of meedoen?

Op de website van het Netwerk Palliatieve Zorg vind je meer informatie. Hier vind je ook downloads van de materialen die gebruikt kunnen worden om het gesprek aan te gaan.

Meer informatie over het project vind je ook op de projectpagina.

Of neem contact op met Lara Dijkstra, door een mail te sturen naar: laradijkstra@outlook.com